Mazelen

In het Rijksvaccinatieprogramma wordt tegen infectieziekten gevaccineerd. Daar horen ook de mazelen bij. Wie wel wordt gevaccineerd tegen de mazelen maar deze infectieziekte toch krijgt, heeft over het algemeen minder (ernstige) symptomen. Welke symptomen dat zijn, lees je op deze pagina. Ook vind je hier informatie over besmetting en hoe vaak de infectieziekte voorkomt.

• Symptomen: hier vind je de klachten die voorkomen bij de infectieziekte.
• Besmetting: onder deze kop lees je wanneer en op welke wijze iemand met die infectieziekte besmettelijk is.
• Hoe vaak komt het voor: hier vertellen we hoe vaak de infectieziekte voorkomt.

Symptomen

Van de mazelen kunnen kinderen zeer hoge koorts en rode vlekjes op de huid krijgen. Daarnaast hebben ze vaak last van hoesten, neusverkoudheid en een oogontsteking. Ook kan er een oorontsteking of diarree ontstaan. Wat minder voorkomt, is dat de mazelen een longontsteking, stuipen en een hersenvliesontsteking veroorzaken. In zeldzame gevallen kan die hersenvliesontsteking ook pas 7 jaar later ontstaan, altijd met overlijden tot gevolg. Kinderen jonger dan 1 jaar en mensen met afweerproblemen hebben een hoger risico op complicaties.

Besmetting

De mazelen kunnen worden overgedragen door hoesten, niezen en via de uitademing van een besmet persoon. Iemand met de mazelen is vooral besmettelijk van 3 dagen vóór tot 5 dagen na het optreden van de huiduitslag.

Hoe vaak komt het voor?

In 1987 is de BMR-vaccinatie ingevoerd tegen de bof, mazelen en rodehond. Voor de invoering van de vaccinatie kregen vrijwel alle kinderen in Nederland de mazelen. Tegenwoordig krijgen zo’n 10 kinderen per jaar deze infectieziekte, meestal onder groepen waarin minder wordt gevaccineerd. De laatste mazelenuitbraak in Nederland was in 2013-2014. Er werden toen 180 mazelenpatiënten opgenomen in ziekenhuizen. Een 17-jarig meisje met de mazelen overleed. Wereldwijd stierven in 2019 nog steeds ongeveer 200.000 kinderen aan de gevolgen van de infectieziekte. 

Belangrijke informatie: In 2024 zijn de mazelen uitgebroken in veel landen in Europa. GGD Brabant-Zuidoost heeft recent verschillende meldingen ontvangen van mazelen in Eindhoven en omgeving. Omdat de vaccinatiegraad de laatste jaren steeds lager wordt, maken (jeugd)artsen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de jeugdgezondheidszorg zich zorgen.

Wat kun je doen als je kind mazelen heeft?

• Zorg dat je kind voldoende uitrust. Dit betekent niet dat hij in bed hoeft te blijven. Je kind mag ook naar buiten. 
• Als je kind koorts heeft, moet het lichaam de warmte kwijt kunnen. Zorg er daarom voor dat hij dunne en luchtige kleding draagt. In bed is een laken voldoende, maar als hij het koud heeft kan je hem extra toedekken met een deken. 
• Geef je kind paracetamol als hij zich erg ziek voelt. 
• Geef je kind wat extra aandacht, bijvoorbeeld door hem voor te lezen of samen een spel te doen. 
• Meld op school of op het kinderdagverblijf dat je kind mazelen heeft. Dan weten andere ouders dat hun kind mogelijk besmet is.

Let op: Het doormaken van mazelen zorgt voor levenslange bescherming. Uit studies blijkt wel dat de afweer tegen andere infectieziekten minder is door het doormaken van de mazelen. Dit kan weken tot maanden duren.

Meer informatie?

• Wat zijn mazelen? (RIVM)
• Folder: Vaccinaties voor kinderen van 9 jaar (RIVM)
• Ik denk dat mijn kind mazelen heeft (Thuisarts)